TOP FORUM HANDLU ZAGRANICZNEGO 5 roku KA

Jeśli tak to się podzielcie!

Dołączył: 09 Mar 2006 Posty: 13 Przeczytał: 0 tematów Ostrzeżeń: 0/5

Lexu moge Ci jedynie notatki dać, tylko tyle mam:))
...i chyba tylko tyle jest.

Wybrane problemy polityki pieniężnej w Polsce
Prof. dr hab. Jan Czekaj
Wprowadzenie
• Cykliczny charakter współczesnej gospodarki
• Istota polityki pieniężnej
• Miejsce polityki pieniężnej w polityce ekonomicznej państwa
• Cele polityki pieniężnej
• Niezależność banku centralnego
• Narzędzia polityki pieniężnej
• Przystąpienie Polski do strefy EURO

Cykliczny charakter współczesnej gospodarki

• Współczesna gospodarki rynkowe rozwijają się w sposób cyklicznych. Oznacza to, że okresy wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego przeplatane są okresami słabszego wzrostu lub wręcz okresami recesji, kiedy to gospodarka nie tylko nie rozwija się, ale może wykazywać tendencje do kurczenia się, tzn. następuje spadek podstawowego wskaźnika rozwoju gospodarczego, jakim jest wzrost PKB oraz obserwujemy wzrost stopy bezrobocia. Np. w latach 1993 – 2005 PKB w Polsce wzrastał przeciętnie o 3% rocznie, osiągając najlepszy wynik 7% w roku 1995, a najgorszy – 7% w roku 1991.

Makroekonomia
• Makroekonomia stara się wyjaśnić, jak i dlaczego z upływem czasu gospodarka rozwija się, podlega fluktuacjom i zmianom. Ogólny trend wzrostu gospodarki jest wynikiem wolno działających sił – rosnącej liczby ludności i lepszych technologii. Recesje – okresy spadku łącznej produkcji – oraz innego rodzaju fluktuacje wytrącają gospodarkę z gładkiej ścieżki wzrostu. Makroekonomia stara się wyjaśnić te wahania, wykorzystując standardowe narzędzia analizy ekonomicznej. Makroekonomia, jako nauka, stanowi podstawę polityki makroekonomicznej, działalności praktycznej, której celem jest stabilizowanie gospodarki (ograniczanie fluktuacji gospodarczych).

Mikroekonomia
• Inną gałęzią ekonomii jest mikroekonomia, która bada zachowania pojedynczych podmiotów (przedsiębiorstw, konsumentów, rynków). Mikroekonomia różni się od makroekonomii pod dwoma względami:
– Po pierwsze, mikroekonomia zajmuje się bardziej różnicami między rynkami niż tym dlaczego gospodarka jako całość rozwija się i podlega wahaniom.
– Po drugie, makroekonomia stara się wyjaśniać zmienne, które mikroekonomia traktuje jako dane (PKB, poziom cen, stopy procentowe)

Zadania makroekonomii
Makroekonomia może być pomocna w:

– udzieleniu odpowiedzi na pytanie, co czynić, aby odsunąć niebezpieczeństwo recesji,
– wypracowaniu działań mających na celu wyjście z recesji, jeżeli taka recesja wystąpiła w gospodarce,
– wypracowaniu działań mających na celu utrzymanie inflacji na niskim poziomie,
– wypracowaniu działań mających na celu utrzymanie kursu walutowego na pożądanym poziomie,
– wypracowaniu działań mających na celu zrównoważenie deficytu budżetowego, deficytu w handlu zagranicznym czy też deficytu w bilansie płatniczym.

Narzędzia makroekonomii

Realizacja zadań stojących przed makroekonomią wymaga podejmowania różnego rodzaju działań za pomocą różnego rodzaju narzędzi polityki makroekonomicznej. Zestaw tych narzędzi jest bardzo złożony. Najogólniej rzecz biorąc narzędzia polityki makroekonomicznej można podzielić na dwie podstawowe grupy:
- narzędzia polityki fiskalnej (budżetowej),
- narzędzia polityki pieniężnej (monetarnej).

Produkt krajowy brutto
• Pojęcie PKB odnosi się do produkcji wytworzonej w określonym czasie, najczęściej w ciągu roku lub kwartału. PKB jest zatem strumieniem nowych produktów wytworzonych w ciągu roku lub kwartału. PKB jest mierzony w jednostkach pieniężnych (PLN, USD, Euro). Po uwzględnieniu inflacji otrzymujemy tzw. realny PKB, który w pewnym sensie jest miernikiem fizycznej produkcji.
• Wielkość PKB obliczamy i analizujemy na trzy sposoby:
– Po pierwsze, możemy obliczyć wydatki na dobra i usługi różnych podmiotów gospodarczych (gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państwa, cudzoziemców)
– Po drugie, możemy obliczyć wielkość produkcji w różnych gałęziach gospodarki: rolnictwie, przemyśle, budownictwie itp.,
– Po trzecie, możemy mierzyć dochód całkowity, sumując płace i zyski uzyskane przez różne grupy wytwarzające PKB.
Te trzy sposoby liczenia PKB są równoważne –prowadzą do takiego samego wyniku.
Pomiar PKB przez sumowanie wydatków
Produkt Krajowy Brutto = konsumpcja +
+ inwestycje
+ zakupy państwowe
+ eksport netto
(eksport minus
import)
Najczęściej PKB obliczamy poprzez sumowanie wydatków według wzoru:
• Y = C + I + G + X
• Y – produkt krajowy brutto
• C – konsumpcja
• G – zakupy rządowe
• X – eksport netto (eksport – import)

PKB - konsumpcja
• Konsumpcja definiowana jest jako wydatki gospodarstw domowych. Wliczamy do niej zakupy:
- dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku,
- dóbr konsumpcyjnych nietrwałego użytku,
- usług.
Wydatki związane z zakupem domów i mieszkań nie są wliczane do konsumpcji.
PKB – inwestycje
• Inwestycje to suma wydatków przedsiębiorstw na fabryki, maszyny, wyposażenie i zapasy oraz wydatki gospodarstw domowych na zakup mieszkań.
• Inwestycje dzielimy na inwestycje w kapitał trwały i w zapasy.
• Inwestycje w kapitał trwały dzielimy na: - mieszkaniowe
- niemieszkaniowe.
Inwestycje mieszkaniowe to wydatki na budowę nowych mieszkań. Inwestycje niemieszkaniowe to wydatki na budowę nowych fabryk i ich wyposażenia.
• Inwestycje są strumieniem nowego kapitału i są one dodawane do zasobu kapitału. Zasób kapitału to całkowita fizyczna ilość kapitału produkcyjnego zaangażowanego w gospodarce oraz zasób domów i mieszkań. W wyniku inwestowania zwiększa się ilość kapitału zaangażowanego w gospodarce.
• Zasób majątku trwałego podlega jednak zużyciu, czyli amortyzowaniu. Do PKB wliczane są inwestycje brutto, z czego również wynika nazwa Produkt Krajowy Brutto. W rzeczywistości zatem przyrost majątku trwałego jest równy inwestycjom brutto pomniejszonym o amortyzację. Tak obliczona wartość inwestycji określa się inwestycjami netto.
• Inwestycje w zapasy, to zmiana wielkości zapasów utrzymywanych przez przedsiębiorstwa, czyli:
• Inwestycje w zapasy w danym roku = zasób zapasów na końcu bieżącego roku – zasób zapasów w końcu poprzedniego roku.
• Inwestycje w zapasy mogą być dodatnie (gdy zapasy wzrastają) lub ujemne gdy zapasy spadają.

PKB – zakupy państwowe
• Zakupy państwowe są to wydatki wszystkich szczebli władzy (centralnej i samorządowej) na dobra i usługi. Zakupy są częścią wydatków państwa. Nie uwzględnia się w nich wydatków na transfery socjalne (zasiłki społeczne) oraz wydatków na odsetki od długu publicznego.
PKB – import i eksport
• Współczesne gospodarki są gospodarki otwartymi zaś rola obrotów handlowych z zagranicznymi partnerami wzrasta. Szczególnie silne powiązania wykazują tak zwane małe gospodarki otwarte (np. Polska). Rola handlu zagranicznego w dużych gospodarkach jest znacznie mniejsza. Te gospodarki są określane mianem dużych gospodarek względnie zamkniętych.
PKB – eksport i import
• Eksport netto jest to eksport minus import. W innym ujęciu można stwierdzić, że różnica pomiędzy eksportem i importem jest saldem bilansu handlowego. Gdy bilans jest dodatni mówimy o nadwyżce handlowej, gdy jest ujemny – o deficycie handlowym. Elementem tworzącym PKB jest jedynie eksport netto, czyli różnica między eksportem a importem.
PKB realny
• PKB jest miarą realnego produktu wyrażoną wartościowo. Ponieważ we wszystkich krajach mamy do czynienia ze spadkiem wartości pieniądza, toteż do obliczeń rzeczywistego PKB musimy używać cen stałych, które pozwalają nam obliczyć rzeczywiste, fizyczne zmiany. Tak obliczony PKB jest realnym PKB, w odróżnieniu od PKB nominalnego, który liczony jest w cenach bieżących.

Pomiar PKB poprzez wartość dodaną
• PKB można także obliczyć sumując wartość produkcji w poszczególnych gałęziach gospodarki. Należy jednak mieć na uwadze, ż w tym przypadku istnieje niebezpieczeństwo wielokrotnego liczenia. Dobra wytworzone w jednych przedsiębiorstwach są zużywane przez inne i w ten sposób przyczyniają się do wzrostu w wartości sprzedaży.
Aby zapobiec wielokrotnemu liczeniu, wprowadzono pojęcie wartości dodanej. Wartość dodana, to różnica między wpływami ze sprzedaży a sumą wypłat dokonanych na rzecz innych przedsiębiorstw z tytułu dostarczonych dóbr i usług, które określa się dobrami pośrednimi.

Pomiar PKB przez sumowanie dochodów
• Trzeci sposób obliczania PKB polega na sumowaniu dochodów. Wychodząc od różnicy pomiędzy ceną sprzedaży a kosztem wytworzenia produktu, która jest wartością dodaną można stwierdzić, że wartość dodana musi stanowić czyjś dochód. Te dochody, to: płace, czynsze, odsetki oraz zysk nierozdzielony przedsiębiorcy. Ponieważ suma wartości dodanej w gospodarce jest równa PKB również suma wymienionych dochodów jest równa PKB.

Oszczędności i inwestycje
• Oszczędności stanowią różnicę pomiędzy wartością otrzymanego dochodu pomniejszoną o wartość konsumpcji. Ponieważ:
• Wydatki na PKB = konsumpcja + inwestycje,
• Dochód Narodowy = oszczędności + konsumpcja,
• Konsumpcja + inwestycje = oszczędności + konsumpcja,
• To: inwestycje = oszczędności.

Oszczędności krajowe są sumą:
– Oszczędności prywatnych (Sp)
– Oszczędności państwa (Sg)
– Oszczędności reszty świata (Sr)

Oszczędności prywatne
• Oszczędności prywatne można wyliczyć z następującego wzoru:
• Sp= (Y + V + F + N – T) – C
• Gdzie:
• Y - PKB
• V- dochody z czynników produkcji i transferowe z zagranicy
• N – odsetki od długu publicznego
• T – podatki
• F – transfery z sektora państwowego do prywatnego
• C - konsumpcja

Oszczędności sektora państwowego
• Oszczędności państwa można z kolei obliczyć z następującego wzoru:
• Sg = (T – F – N ) – G
• Oszczędności państwa (nadwyżka budżetowa) powstają wtedy, gdy wartość zebranych podatków jest większa niż suma transferów do sektora prywatnego, odsetek od długu publicznego oraz wydatków rządowych (na dobra i usługi).

Oszczędności reszty świata
• Oszczędności otrzymane od reszty świata są sumą płatności netto z tytułu:
– Wydatków na import pomniejszonych o eksport,
– Płatności za czynniki produkcji netto,
– Płatności transferowych netto, czyli
– Sr = -X – V
– Suma V + X stanowi nadwyżkę lub deficyt na rachunku obrotów bieżących bilansu handlowego.
– Oszczędności zagraniczne są dodatnie, gdy kraj ma deficyt na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego.

• Rozpatrując łącznie trzy sektory możemy zapisać, że
• Sp+Sg+Sr=(Y+V+F+N-T)-C+(T-F-N-G)-V-X
• Prawa strona równania redukuje się do Y-C-G-X. Wielkość ta równa się inwestycjom I.
• Tak więc oszczędności prywatne wraz z oszczędnościami państwa i reszty świata równają się inwestycjom.

Kurs walutowy
• Transakcje z innymi krajami wymagają wymiany złotych na waluty krajów, w których zawierane są transakcje (np. USD, Euro, jeny, franki szwajcarskie). Cena, według której dokonuje się wymiany złotych na waluty obce nazywamy kursem walutowym. Kurs walutowy jest ceną złotego wyrażonego w walutach obcych. Kurs walutowy decyduje o tym , czy produkty wytwarzane w innych krajach są tanie czy drogie oraz wpływa na opłacalność eksportu.

Inflacja
• Inflacja jest procesem wzrostu przeciętnego poziomu cen. Miarą inflacji jest stopa inflacji, zdefiniowana jak procentowa zmiana przeciętnego poziomu cen z okresu na okres. Ogólny poziom cen jest miarą siły nabywczej złotego, czyli ilości dóbr i usług, które można nabyć za jednego złotego. Wysokość stopy inflacji jest jednym z ważniejszych wskaźników stanu gospodarki.
Stopa procentowa
• Stopa procentowa jest ogólnym wyrażeniem określającym cenę pieniądza. Wyraża ona wielkość wynagrodzenia dla posiadaczy oszczędności, jakie otrzymują udostępniając pieniądze innym podmiotom. Stopa procentowa jest najczęściej wyrażana w skali rocznej.
• Wyróżniamy kilka rodzajów stóp procentowych.

• Nominalna stopa procentowa jest to jest to stopa, według której wierzyciel otrzymuje wynagrodzenie za udostępnione fundusze /wynagrodzenie za powstrzymanie się od teraźniejszej konsumpcji/. Nominalna stopa procentowa składa się jak gdyby z dwu elementów: 1/ realnej stopy procentowej oraz
2/ premii inflacyjnej.

Realna stopa procentowa jest to stopa równoważąca podaż i popyt na rynku kapitałowym. Podaż oszczędności w gospodarce uzależniona jest od tego w jakim stopniu ludzie są skłonni poświęcać dzisiejszą konsumpcję na rzecz przyszłej konsumpcji. Popyt na oszczędności z kolei uzależniony jest, ogólnie rzecz biorąc, od efektywności produktywnego wykorzystania zasobów rzeczowych zaangażowanych w działalność gospodarczą. Stopa efektywności wykorzystania zasobów rzeczowych wyznacza górny dopuszczalny poziom stopy procentowej.

Innym podziałem stóp procentowych może być podział na:
– Stopy banku centralnego, ustalane decyzjami organów statutowych tego banku,
– Stopy rynkowe, czyli stopy kształtujące się na różnych segmentach rynku finansowego w zależności od kształtowania się popytu i podaży wolnych środków pieniężnych.
Stopa procentowa
• Kolejny podział to podział na:
– Stopy krótkoterminowe, czyli stopy procentowe występujące na tzw. rynku pieniężnym. Są to stopy płacone za fundusze wypożyczane na krótki okres – od jednego dnia do jednego roku.
– Stopy długoterminowe, czyli stopy występujące na rynku kapitałowym. Są to stopy płacone za fundusze udostępniane na okresy dłuższe niż 1 rok.

Istota polityki pieniężnej
Najogólniej rzecz ujmując polityka pieniężna jest to działalność banku centralnego mająca na celu regulowanie wielkości obiegu pieniężnego. Wielkość obiegu pieniężnego (ilość pieniądza w obiegu) wpływa na poziom cen w gospodarce lub, inaczej mówiąc, na stopę inflacji. Według niektórych teorii ekonomicznych podaż pieniądza wpływa także na produkcję i zatrudnienie.

Miejsce polityki pieniężnej w polityce ekonomicznej państwa
Polityka pieniężna jest jedną z dwu, obok polityki fiskalnej, narzędzi współczesnej polityki ekonomicznej państwa (polityki makroekonomicznej), której celem jest oddziaływanie na cykl koniunkturalny w gospodarce ( na produkcję oraz poziom zatrudnienia).
Cele polityki pieniężnej
Cele polityki pieniężnej (banku centralnego) są definiowane w różnych krajach w różny sposób. Można rozróżnić dwa zasadnicze podejścia:
- podejście szerokie,
- podejście wąskie.

Według szerokiego podejścia celem polityki pieniężnej jest:
- regulowanie wielkości obiegu pieniężnego,
- utrzymywanie wartości pieniądza (niskiego poziomu inflacji),
- utrzymywanie kursu walutowego na określonym poziomie,
- równowaga bilansu płatniczego,
- oddziaływanie na poziom zatrudnienia,
- oddziaływanie na wielkość PKB.

• Według podejścia wąskiego celem polityki pieniężnej jest utrzymywanie wartości pieniądza (utrzymywanie inflacji na niskim, stabilnym poziomie).
Można w związku z tym postawić pytanie czy pomiędzy wąskim a szerokim rozumieniem polityki pieniężnej zachodzi sprzeczność?
Czy, jeżeli cel jest sformułowany wąsko, znaczy to, że polityka pieniężna w ogóle pomija takie kwestie jak: tempo wzrostu gospodarczego, stopa bezrobocia, eksport, import, itd. są bez znaczenia?

Strategia polityki pieniężnej
• Można stwierdzić, że odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od dwu grup czynników:
– Uwarunkowań historycznych – kraje o bogatej historii instytucji demokratycznych mają większą swobodę w wyborze strategii polityki pieniężnej,
– Realizowanej strategii polityki pieniężnej. Jeżeli polityka pieniężna jest jednoznacznie podporządkowana realizacji celu inflacyjnego, tzw. strategia bezpośredniego celu inflacyjnego, to:
• Cel ten jest łatwiej realizować,
• Realizacja tego celu nie jest możliwa bez uwzględniania takich elementów sytuacji makroekonomicznej, jak: tempo wzrostu gospodarczego, bezrobocie, bilans handlu zagranicznego, kurs walutowy, itp.
Niezależność banku centralnego
• Niezależność (wiarygodność) banków centralnych a inflacja
• Tendencje w zakresie niezależności banków centralnych w świecie
• Cele Narodowego Banku Polskiego

Narzędzia polityki pieniężnej
• Polityka rezerw obowiązkowych,
• Kredyt redyskontowy,
• Operacje otwartego rynku,
• Polityka stóp procentowych,
• Interwencje walutowe.

Mechanizm transmisji polityki pieniężnej
• Mechanizm ten można zdefiniować jako te zachowania instytucji oraz jednostek ekonomicznych, jakie stanowią drogę („kanał”), poprzez którą polityka banku centralnego wpływa na decyzje cenowe i produkcyjne podmiotów ekonomicznych”. Inaczej rzecz ujmując można stwierdzić, że mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej jest to proces, za pośrednictwem którego decyzje z zakresu polityki monetarnej oddziałują na poziom PKB oraz stopę inflacji.
• Współczesna teoria makroekonomiczna rozróżnia oddziaływanie polityki pieniężnej na procesy realne w długim i krótkim okresie. W długim okresie polityka monetarna jest, w myśl tej teorii, neutralna względem poziomu zmiennych realnych. W krótkim okresie polityka monetarna może jednak wywierać wpływ na wielkości realne.
• Charakteryzując zatem mechanizm transmisji polityki pieniężnej należy:
- zdefiniować pojęcie impulsów polityki pieniężnej,
- zidentyfikować kanały, za pośrednictwem których impulsy polityki pieniężnej wywołują zmiany zachowań uczestników procesu gospodarowania.
• Poprzez impulsy polityki pieniężnej banku centralnego należy rozumieć zmiany wielkości ekonomicznych będących pod kontrolą banku centralnego. Do tych wielkości można zaliczyć: stopy procentowe, kursy walut, podaż pieniądza, stopy rezerw obowiązkowych itp. Stosowany zestaw oraz znaczenie poszczególnych instrumentów oddziaływania banku centralnego zależą od realizowanej strategii polityki pieniężnej.
• Złe doświadczenia państw Ameryki Łacińskiej oraz Azji Południowo-wschodniej związane ze stosowaniem stałego kursu walutowego, które w konsekwencji znalazły się w kryzysie walutowym w latach 90. ubiegłego stulecia, skłoniły władze monetarne krajów rozwijających się do poszukiwania alternatywnych kotwic nominalnych polityki pieniężnej. Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego, która została z powodzeniem zastosowana przez kilka krajów rozwiniętych stała się atrakcyjną alternatywą zastosowaną przez kraje rozwijające się, w tym Polskę.

Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego
• publiczne ogłaszanie średnioterminowego celu inflacyjnego,
• zobowiązanie banku centralnego do utrzymywania stabilnego poziomu cen,
• oparcie decyzji z zakresu polityki pieniężnej nie tylko na danych dotyczących agregatów monetarnych czy danych dotyczących kursów walut, ale także innych parametrów ekonomicznych, których zmiany mogą mieć znaczenie dla polityki monetarnej,
• przejrzystość strategii polityki pieniężnej poprzez komunikowanie się z opinią publiczną i rynkami,
• zwiększona odpowiedzialność banku centralnego wobec instytucji demokratycznych.

Mechanizm transmisji polityki pieniężnej
• Należy przy tym podkreślić, że dla uznania danej strategii polityki pieniężnej za strategię bezpośredniego celu inflacyjnego nie wystarczy formułowanie celu inflacyjnego w wyrażeniu liczbowym. Wiele banków centralnych przedstawia bowiem swoje prognozy dotyczące inflacji na najbliższy rok. Aby dany reżim polityki pieniężnej można było uznać za strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, muszą być spełnione wszystkie wymienione wyżej warunki

Ewolucja polityki pieniężnej w Polsce
• Początek budowy nowego systemu - ustawach o NBP i ustawa Prawo bankowe ze stycznia 1989
• Drugi etap:
– ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków z 1993 r.,
– ustawy o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej z 1994 r.
– ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z 1994 r.
• Trzeci etap - ustawy Prawo Bankowe oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim z 1997 r, które:
– określenie zasady niezależności banku centralnego,
– utworzenie Rady Polityki Pieniężnej
– przyjęcie BCI jako podstawy polityki pieniężnej

Ewolucja kształtowania kursu walutowego
• 1.01.1990 Wprowadzenie sztywnego kursu w stosunku do dolara amerykańskiego 1US$=9500 PLN,
• 17.05.1991 Zastąpienie parytetu dolara koszykiem 5 walut,
• 14.10.1991 Wprowadzenie systemu pełzającej dewaluacji ( crawling peg),
• 16.05.1995 Wprowadzenie systemu „pełzającego pasma” ( crawling band) z zakresem wahań ±7%,
• 26.02.1998 Rozszerzenie pasma wahań do ±10%,
• 28.10.1998 Rozszerzenie pasma wahań do ±12.5%,
• 1.01.1999 Zmiana koszyka walut (55% z euro i w 45% z dolara amerykańskiego),
• 25.03.1999 Rozszerzenie pasma wahań do ±15%,
• 11.04. 2000 Upłynnienie kursu

Mechanizm transmisji polityki pieniężnej
• W gospodarce, w której stosowana jest strategia bezpośredniego celu inflacyjnego, podstawowym instrumentem banku centralnego jest polityka stóp procentowych. Mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej w takiej gospodarce to przede wszystkim mechanizm, za pośrednictwem którego impulsy wynikające z decyzji banku centralnego dotyczących stóp procentowych rozprzestrzeniają się w gospodarce.
• Przedstawiony na powyższym wykresie mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej jest bez wątpienia wysoce uproszczony. Przede wszystkim kanały transmisji polityki pieniężnej ograniczono do dwu:
– kanału stopy procentowej i
– kursu walutowego.
• W bardziej rozwiniętych ujęciach wymienia się ponadto:
– kanał kredytowy,
– kanał cen aktywów finansowych,
– kanał cen aktywów rzeczowych (zwłaszcza nieruchomości), w ramach których czynione są bardziej szczegółowe podziały) oraz
– kanał oczekiwań inflacyjnych

• Nie pomniejszając znaczenia tych kanałów należy jednak zauważyć, że każdy z nich w jakimś zakresie znajduje się pod wpływem poziomu stóp procentowych. Generalnie rzecz ujmując, wzrost stóp procentowych spowoduje spadek cen aktywów finansowych i rzeczowych, i na odwrót, co w konsekwencji wpłynie także na stopy zwrotu z tych aktywów, a w ostateczności także na decyzje inwestycyjne (inwestycje finansowe i rzeczowe) podmiotów gospodarujących (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych).

• Na szczególną uwagę zasługuje kanał oczekiwań inflacyjnych, które są niezwykle ważnym czynnikiem wpływającym na rzeczywistą stopę inflacji. Decyzje dotyczące poziomu stóp (stopy) procentowej banku centralnego wpływają na oczekiwania uczestników życia gospodarczego. Przede wszystkim:
– kierunek zmian stóp procentowych może stanowić istotny sygnał o możliwym kierunku zmian sytuacji ekonomicznej
– decyzje banku centralnego mogą mieć istotne znaczenie dla oceny stopnia determinacji banku centralnego w osiąganiu zakładanego poziomu inflacji.
– oczekiwania inflacyjne stanowią także ważny czynnik wpływający na decyzje cenowe podmiotów gospodarujących, które również wpływają na poziom rzeczywistej inflacji.

• Zmiana poziomu stóp (stopy) procentowej banku centralnego, wpływa w pierwszej kolejności na rynkowe stopy krótkookresowe, które na ogół zmieniają się zgodnie z kierunkiem zmian stóp banku centralnego. Zmiany rynkowych stóp długookresowych nie są jednak już tak jednoznaczne, gdyż ich poziom kształtuje się pod wpływem oczekiwań co do przyszłego poziomu stóp procentowych, który nie musi być zbieżny ze zmianami stóp krótkookresowych. Jeżeli uczestnicy rynku finansowego przewidują spadek stóp procentowych w przyszłości, to nawet wzrost stopy krótkoterminowej nie musi spowodować wzrostu stóp długoterminowych.
• Zmiany poziomu stóp procentowych wpływają na kurs walutowy, który z kolei oddziałuje na dynamikę eksportu i importu oraz eksport netto, jak też na krajową inflację:
– bezpośrednio poprzez ceny dóbr importowanych i
– pośrednio - poprzez wpływ na lukę PKB.

Mechanizm transmisji polityki pieniężnej
• Ponadto, zmiany poziomu stóp procentowych wpływają na ceny innych aktywów finansowych (cen akcji), co wpływa na koszt kapitału, a w konsekwencji na decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw, a w ostateczności także na globalny popyt i lukę PKB. Wprawdzie rola publicznego rynku akcji w procesie finansowania inwestycji przedsiębiorstw jest w Polsce niewielka, a zatem i wpływ tego kanału na globalny popyt, lukę PKB i inflację jest niewielki, to jednak warto zastanowić się, jakie relacje występują pomiędzy polityką banku centralnego a sytuacją na publicznym rynku akcji.

Oczekiwania inflacyjne
• Oczekiwania inflacyjne ludzi wpływają na ich zachowania ekonomiczne. Jednym z zasadniczych celów banku centralnego jest zatem oddziaływanie na oczekiwania inflacyjne. Decyzje podejmowane przez bank centralny wpłyną na podstawowe zmienne ekonomiczne z opóźnieniem wynoszącym nawet 9 kwartałów. Bank centralny może natomiast oddziaływać na oczekiwania inflacyjne niemal natychmiast, jeżeli podejmowane decyzje będą odbierane przez ludzi jako potwierdzenie determinacji banku centralnego w utrzymywaniu wskaźnika inflacji na niskim poziomie.
• Szczególnie istotne znaczenie mają oczekiwania inflacyjne w okresie dezinflacji. Zależność pomiędzy inflacją a czynnikami ją określającymi opisuje krzywa Philipsa z wbudowanym elementem oczekiwań inflacyjnych, która ma następującą postać

Oczekiwania inflacyjne
• Jak wynika z tej zależności, aby dezinfalcja była możliwa w sytuacji, gdy oczekiwania inflacyjne przekraczają rzeczywistą inflację, rzeczywisty PKB musi być niższy niż potencjalny. W tej sytuacji zachodzi konieczność zastosowania takiej polityki pieniężnej, która spowoduje spadek PKB poniżej poziomu potencjalnego.

Reguła polityki pieniężnej
• Dotąd przedmiotem analizy były skutki decyzji podejmowanych przez bank centralny dla podstawowych zmiennych makroekonomicznych. Nie mniej istotne dla skutecznej polityki pieniężnej jest zależność odwrotna: wpływ informacji pochodzących z gospodarki na decyzje banku centralnego. Jeżeli bank centralny realizuje strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, zaś podstawowym instrumentem polityki pieniężnej jest polityka stóp procentowych, to powstaje pytanie, w jaki sposób bank centralny ustala stopy procentowe w odpowiedzi na zachowanie się tych zmiennych ekonomicznych, których poziom wpływa na decyzje banku centralnego. Inaczej mówiąc zachodzi konieczność udzielenia odpowiedzi na pytanie: jaka jest funkcja reakcji banku centralnego.
• Jednym z najpopularniejszych schematów analizy funkcji reakcji banku centralnego na zmiany wielkości gospodarczych jest tzw. reguła Taylora. Autor tej koncepcji twierdzi, że bank centralny, prowadząc politykę monetarną, której celem jest utrzymanie niskiego i stabilnego poziomu inflacji, powinien opierać się na dwu zmiennych: stopie inflacji oraz luce produkcji. Odchylenie stopy inflacji od celu inflacyjnego oraz rzeczywistego PKB od potencjalnego stanowi zatem sygnał do zmiany parametrów polityki pieniężnej banku centralnego (zmiany poziomu stóp procentowych).
Polityka pieniężna oparta na tych dwu parametrach stwarza, zdaniem J. Taylora, możliwość utrzymania niskiego i stabilnego poziomu inflacji bez powodowania nadmiernych fluktuacji PKB. Co więcej, analizując politykę pieniężną USA w latach 80. i 90. ubiegłego wieku doszedł do wniosku, że faktyczna polityka Zarządu Rezerwy Federalnej jest dobrze opisywana za pomocą tej zasady. W ujęciu sformalizowanym funkcja reakcji Zarządu Rezerwy Federalnej ma następującą postać:
.
Reguła polityki pieniężnej
• r = p + 0,5 y + 0,5(p – 2) + 2
• gdzie:
• r – stopa funduszy federalnych,
• p – stopa inflacji w trakcie ostatnich 4 kwartałów,
• y – odchylenie rzeczywistego PKB od potencjalnego w procentach.

• W praktyce inflacja kształtuje się pod wpływem tak wielu czynników, że opracowanie skutecznej reguły polityki pieniężnej jest niezwykle trudne, jeżeli w ogóle możliwe. Wydaje się, że oszacowanie ex post funkcji reakcji banku centralnego jest możliwe, natomiast opracowanie reguły polityki pieniężnej, która mogłaby stanowić podstawę decyzji władz monetarnych jest raczej niemożliwe. Żaden bank centralny nie posługuje się sformalizowaną funkcją reakcji jako podstawą podejmowanych decyzji.
• Przykładem potwierdzającym tę tezę mogą być ostatnie decyzje Rezerwy Federalnej, która po serii podwyżek stóp procentowych podjęła decyzje gwałtownego obniżenia stopy procentowej, mimo że warunki gospodarki amerykańskiej nie zmieniły się radykalnie, a wzrost inflacji sugerował raczej dalsze zacieśnianie tej polityki.

Relacje pomiędzy polityką pieniężna i fiskalną
• Skuteczność koordynacji
• Stopy procentowe i deficyty budżetowe
Wykres 8. Stopy procentowe i deficyt budżetu
Czynniki determinujące politykę pieniężną w przyszłości

• Ewolucja współczesnego systemu gospodarczego
• Przystąpienie Polski do UE i ERM II
Ewolucja współczesnego systemu gospodarczego
• Główne przejawy ewolucji:
– liberalizacja i niestabilność rynków finansowych
– wysoka wiarygodność banków centralnych i niska inflacja
– reformy strony podażowej

• Problemy przystąpienia Polski do strefy euro
Strefa euro
Strefa euro to zwyczajowa nazwa obszaru składającego się z tych państw UE, które przystąpiły do Unii Gospodarczej i Walutowej i przyjęły jednolitą walutę euro (obecnie 12 państw).

Etapy tworzenia UGW
• Proces dochodzenia do UGW został podzielony na cztery etapy:

• Pierwszy: od 1 lipca 1990 r. do 31 grudnia 1993 r. Zadaniem na tym etapie było utworzenie jednolitego rynku wewnętrznego opartego na tzw. czterech swobodach (swobodzie przepływu towarów, usług, osób i kapitału na terenie UE).
• Drugi: od 1 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. Najważniejszym zadaniem na tym etapie było spełnienie przez państwa członkowskie kryteriów zbieżności warunkujących przystąpienie do UGW, a także powołanie Europejskiego Instytutu Walutowego jako zalążka Europejskiego Banku Centralnego.
• Trzeci: od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2001 r. Z dniem rozpoczęcia trzeciego etapu została wprowadzona jednolita europejska waluta euro, zastępująca waluty narodowe, jednakże tylko w obiegu bezgotówkowym.

Etapy tworzenia UGW
• Czwarty: od 1 stycznia 2002 do obiegu gotówkowego została wprowadzona wspólna waluta, zastępując waluty narodowe krajów członkowskich.

Członkowie UGW
• Od 1 stycznia 1999 r. członkami UGW zostało 11 spośród 15 państw należących do UE:
• Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Włochy.
• Dwunastym członkiem UGW została Grecja - od 1 stycznia 2001 r.

Członkostwo w UGW
Zgodnie z Traktatem z Maastricht każdy kraj członkowski UE, który spełni kryteria zbieżności, musi zostać członkiem UGW. Dotyczy to więc także przyszłych nowych członków Unii. Jedynie Wielka Brytania i Dania uzyskały na mocy Traktatu prawo do pozostania poza UGW nawet w przypadku, gdy spełnią kryteria zbieżności.

Polska w UGW
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej (UE) jest jednym z etapów pełnej integracji gospodarczej z krajami UE. Kolejnym etapem jest członkostwo w strefie euro. Termin przyjęcia wspólnej waluty nie jest jednak określony. Można zatem postawić dwa pytania:
– kiedy Polska będzie gotowa do przyjęcia wspólnej waluty i,
– kiedy, biorąc różnorodne uwarunkowania i konsekwencje, powinna to uczynić?

Kryteria zbieżności
Przystąpienie krajów UE do strefy euro uzależnione jest od spełnienia tzw. nominalnych kryteriów konwergencji, znanych jako kryteria z Maastricht. Są to:
– kryterium inflacyjne,
– kryteria fiskalne,
– kryterium kursowe,
– kryterium stóp procentowych.

Kryterium inflacyjne
Do oceny stop zbieżności w zakresie stabilności cen (kryterium inflacyjne) wykorzystywany jest indeks cen konsumpcyjnych. Kraj kandydujący do strefy euro spełnia kryterium inflacyjne, jeżeli jego średnioroczna stopa inflacji nie przekracza określonej wartości granicznej. Wartość graniczną stanowi średnia arytmetyczna trzech krajów członkowskich UE o najniższych średniorocznych stopach inflacji powiększona o 1,5 punktu procentowego.

Kryteria fiskalne
Kryteria fiskalne dotyczą poziomu długu publicznego i deficytu budżetowego. Kryteria fisklane są spełnione przez kraj kandydujący do euro, jeżeli:
– deficyt budżetowy nie przekracza 3% PKB,
– dług publiczny nie przekracza 60% PKB.

Kryterium kursowe
Warunkiem spełnienia kryterium kursowego będzie uczestnictwo złotego w mechanizmie kursowym ERM II, w którym rynkowy kurs złotego w stosunku do euro będzie mógł wahać się w przedziale +/- 15% w stosunku do przyjętego parytetu centralnego. Kryterium kursowe będzie spełnione, jeżeli co najmniej przez dwa lata rynkowy kurs złotego w stosunku do euro będzie utrzymywał się w wyznaczonym przedziale wahań.

Kryterium stopy procentowej
Kryterium stopy procentowej oparto na rentowności długoterminowych obligacji państwowych (najczęściej dziesięcioletnich) lub porównywalnych papierów wartościowych. Kryterium to jest spełnione, jeżeli 12-miesięczna średnia ruchoma oprocentowania obligacji referencyjnej nie przekracza średniej arytmetycznej z dwunastomiesięcznych średnich ruchomych długoterminowych stóp procentowych z trzech krajów UE o najniższych stopach inflacji powiększonej o 2 punkty procentowe.

Kryteria konwergencji
Kryterium zbieżności Wartość referencyjna Poziom w Polsce
Inflacja 2,4% 2,5%
Stopy procentowe 4,4% 6,9%
Dług publiczny
w %% PKB 60,0% 55,0%
Deficyt budżetowy
W %% PKB 3,0% 4,5%

Korzyści i koszty przyjęcia wspólnej waluty
• Przystępując w 2004 roku do Unii Europejskiej Polska zobowiązała się do przyjęcia wspólnej waluty – EURO. Skoro zatem decyzja o przystąpieniu do strefy euro jest zasadniczo przesądzona, można postawić pytanie: czy dyskutowanie o korzyściach i kosztach związanych z tym przystąpieniem jest celowe. Moim zdaniem – tak. Wynika to z kilku względów.

Po pierwsze, wprawdzie podpisując traktat akcesyjny Polska zobowiązała się do przyjęcia wspólnej waluty, jednakże traktat nie precyzuje, kiedy ma to nastąpić - nie precyzuje także szczegółowych warunków przystąpienia
Korzyści i koszty przyjęcia wspólnej waluty

Po drugie, jakkolwiek przystąpienie do unii walutowej jest przede wszystkim procesem ekonomicznym, to nie bez znaczenia jest jego społeczny odbiór – w Polsce prawdziwa dyskusja na temat korzyści i kosztów przystąpienia do strefy euro jeszcze się nie odbyła. W kwestii tej przyjmuje się a`priori, dwa przeciwstawne, a zarazem niezwykle uproszczone poglądy.

• Jeden z nich zakłada, że Polska powinna przyjąć euro tak szybko, jak tylko jest to możliwe, gdyż wynikające z tego korzyści są niepodważalne. W skrajnej postaci zgłaszany jest postulat jednostronnej euroizacji polskiej gospodarki.

• W myśl drugiego poglądu przyjęcie wspólnej waluty oznacza utratę ważnego atrybutu niezależności narodowej i z tego tylko względu powinno być odrzucone

Po trzecie wreszcie, analiza korzyści i kosztów przyjęcia wspólnej waluty wydaje się być tym bardziej potrzebna, że po odrzuceniu przez społeczeństwa Francji i Holandii Traktatu Konstytucyjnego, także w starych krajach Unii pojawiły się głosy poddające w wątpliwość ekonomiczny sens istnienia Unii Walutowej – środowiska niechętne przyjęciu przez Polskę wspólnej waluty widzą w tym dodatkowy argument uzasadniający słuszność takiego stanowiska.
Teoria optymalnego obszaru walutowego
• Analiza korzyści i kosztów przystąpienia do unii walutowej ma w decydującym stopniu praktyczny charakter. Aby jednak analiza ta była prowadzona w uporządkowany sposób, konieczne jest istnienie odpowiedniej teorii ekonomicznej, która wyznaczałaby płaszczyznę dyskusji.

• Teoretyczne ramy dla analizy korzyści i kosztów uczestnictwa w unii walutowej stanowi teoria optymalnego obszaru walutowego, której podstawy stworzył na początku lat 60. ubiegłego wieku laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii Robert Mundell.
• W myśl tej teorii optymalny obszar walutowy to takie terytorium, składające się z regionów lub krajów, na którym prowadzona jest wspólna polityka pieniężna, dzięki której zwiększa się dobrobyt jednostek zamieszkujących to terytorium powyżej poziomu, jaki byłby możliwy do osiągnięcia, gdyby regiony te lub kraje prowadziły, każde oddzielnie, samodzielną politykę pieniężną
Teoria optymalnego obszaru walutowego
Inaczej mówiąc: optymalny obszar walutowy to takie terytorium, którego mieszkańcy w sumie więcej zyskują niż tracą w wyniku rezygnacji przez tworzące je regiony lub państwa z prowadzenia autonomicznej polityki pieniężnej.

Twórca tej teorii, Robert Mundell, pisał w roku 1961, że wprawdzie trudno sobie wyobrazić, aby ze względów politycznych możliwa była rezygnacja z narodowych walut, równocześnie jednak podkreślał, że w niektórych regionach świata, zwłaszcza Europie Zachodniej, zachodzą procesy integracji, dla których teoria optymalnego obszaru walutowego może stanowić użyteczne narzędzie analizy.

Jeżeli zatem optymalny obszar walutowy, jako kategoria ekonomiczna, a nie administracyjna, może być źródłem korzyści dla regionów czy krajów tworzących ten obszar, to można postawić pytanie, jakie czynniki decydują o tym, że dane terytorium stanowi optymalny obszar walutowy? - jakie kryteria umożliwiają wyodrębnienie takiego obszaru?

Kryteria optymalnego obszaru walutowego
• Pierwsza grupa kryteriów dotyczy siły powiązań handlowych między częściami składowymi optymalnego obszaru walutowego. Kraje (regiony), które charakteryzują się wysoką intensywnością wzajemnych powiązań handlowych w większym stopniu spełniają kryteria optymalnego obszaru walutowego niż kraje o słabej intensywności tych powiązań.

• Druga grupa kryteriów dotyczy podobieństwa (symetryczności) cykli koniunkturalnych. Jeżeli cykle koniunkturalne grupy krajów są symetryczne tzn. przebiegają podobnie, to grupa ta spełnia kryterium optymalnego obszaru walutowego – prowadzenie wspólnej polityki pieniężnej może być źródłem korzyści dla tych krajów.
Kryteria optymalnego obszaru walutowego

• Trzecia grupa kryteriów związana jest z mobilnością czynników wytwórczych, w tym zwłaszcza siły roboczej. Wśród wstrząsów, jakim poddawane są gospodarki poszczególnych krajów wysokie bezrobocie jest bez wątpienia jednym z najważniejszych. Bezrobocie w danym kraju może być ograniczane w dwojaki sposób:

• a) poprzez relatywną poprawę efektywności wytwarzanych produktów, co można osiągnąć także dzięki deprecjacji nominalnego kursu waluty tego kraju lub

• b) poprzez migrację siły roboczej do krajów o niskiej stopie bezrobocia.

Kraje charakteryzujące się niską mobilnością siły roboczej, której przyczyną są bariery biurokratyczne lub czynniki kulturowe, społeczne i ekonomiczne w mniejszym stopniu spełniają kryteria optymalnego obszaru walutowego niż kraje, w których ograniczenia te nie występują, a naturalna skłonność ludności do migracji w poszukiwaniu lepszych perspektyw zatrudnienia i wyższych płac jest wysoka. W warunkach niskiej mobilności siły roboczej deprecjacja nominalnego kursu walutowego może być, przynajmniej w krótkim okresie, narzędziem ograniczającym bezrobocie.

• Czwarta grupa kryteriów dotyczy tzw. mechanizmu ochrony przed ryzykiem. Osoby mieszkające w danym kraju narażone są na ryzyko niekorzystnej koniunktury gospodarczej. Jeżeli kraj ten jest członkiem unii walutowej, to istniej możliwość ubezpieczenia tego ryzyka za pomocą dwu mechanizmów:
• a) mechanizmu transferów, oraz
• b) mechanizmu rynków finansowych.
Kryteria optymalnego obszaru walutowego
Kraje, pomiędzy którymi istnieje rozbudowany system transferów oraz swoboda przepływów kapitałowych w większym stopniu spełniają kryteria optymalnego obszaru walutowego niż kraje, które nie posiadają mechanizmu transferów oraz stosują ograniczenia w przepływie kapitałów.
Czy Polska powinna przystąpić do strefy EURO
Ta uproszczona analiza kryteriów optymalnego obszaru walutowego prowadzi do fundamentalnego problemu praktycznego, który można wyrazić pytaniem: czy w sytuacji, gdy kraje zamierzające utworzyć unię walutową lub też przystąpić do już istniejącego ugrupowania w niewielkim stopniu spełniają kryteria optymalnego obszaru walutowego, powinny od tego zamiaru odstąpić, czy nie?
Korzyści i koszty przystąpienia
• Korzyści i koszty przyjęcia wspólnej waluty winny być analizowane w dwojakim wymiarze czasowym, a mianowicie, jako:
– korzyści i koszty okresu
przygotowawczego
– korzyści i koszty członkostwa.

• Okres przygotowawczy można z kolei rozumieć w dwojaki sposób:
– w sensie szerokim okres przygotowawczy do członkostwa w strefie euro rozpoczął się w momencie podjęcia rozmów o przystąpieniu do Unii Europejskiej, co pociągało konieczność dostosowania rozwiązań instytucjonalnych do standardów obowiązujących w Unii,
– w wąskim znaczeniu, okres przygotowawczy to okres od przystąpienia do mechanizmu kursowego ERM II do momentu pełnego członkostwa w Unii Gospodarczej i Walutowej.

Do najważniejszych korzyści szeroko rozumianego okresu przygotowawczego można zaliczyć:
– po pierwsze, korzyści wynikające z dostosowania systemu prawnego do standardów unijnych, co przyczynia się do usprawnienia procesu gospodarowania w kraju oraz intensyfikacji powiązań gospodarczych z zagranicą,
– po drugie, są to korzyści wynikające z konieczności spełnienia kryteriów przystąpienia do strefy euro, które, generalnie rzecz biorąc, prowadzą do poprawy stanu równowagi makroekonomicznej kraju,

Koszty okresu przygotowawczego związane są przede wszystkim z uczestnictwem w systemie kursowym ERM II i mogą mieć dwojaki charakter, a mianowicie:
• spowolnienia dynamiki wzrostu gospodarczego w wyniku prowadzenia relatywnie restrykcyjnej polityki pieniężnej i fiskalnej
• kosztów wynikających z konieczności utrzymania sztywnego kursu walutowego w okresie uczestnictwa w ERM II, gdyż:
• sztywny kurs walutowy z definicji oznacza brak możliwości wykorzystania go jako instrumentu stabilizującego gospodarkę (cykl koniunkturalny),
• - sztywny kurs walutowy ogranicza możliwości aktywnego wykorzystania stopy procentowej jako narzędzia polityki gospodarczej,
• - uczestnictwo w ERM II rodzi niebezpieczeństwo ataków spekulacyjnych na kurs złotego, co może za sobą pociągać koszty związane z obroną tego kursu.
Zadania dla banku centralnego
W gestii banku centralnego znajdują się instrumenty umożliwiające kształtowanie niektórych nominalnych kryteriów konwergencji. Dotyczy to przede wszystkim:
– kryterium inflacyjnego,
– kryterium stóp procentowych oraz
– kryterium kursowego.

Zadania dla rządu
• Osiągnięcie dopuszczalnego poziomu deficytu budżetowego,
• Utrzymanie długu publicznego w dopuszczalnych granicach,
• Współuczestnictwo w procesie wypracowywania strategii przystąpienia do systemu ERM II

dziękówa

Notatki jakieś plus testy:

[link widoczny dla zalogowanych]

Długookresową scieżkę zwrostu gosp.wyznacz.:wielkość posiadanych zasobów kap.oraz ich tempo ich przyrostu
Do narzędzi pol. Makro.należą: pol.fiskalna (budżetowa) i pol.pieniężna(monetarna)
Do tzw. Kryt.zbieżności(kryt Maastricht): kryt.inflacji, fiskalne, kursowe, stóp%
Inflacja to: proces wzrost.przec.poziomu cen w gosp.
Konstytucja z 1997: wprowadziła rade pol.pien., okresla zasady niezależności banku centr., przyjecie BCI jako podst.pol.pienięż.
Kurs wal oddziaływuje na inf: bezpośrednio-poprzez wpływ na ceny dóbr imp, poprzez wpływ na stopy%
Narzę.pol.pieniężnej są: pol.stóp%, pol.rezerw obowiązk,kredyt redyskontowy, operacje otwartego rynku, interwencje wal.
Oszczędności otrzymane od reszty św…:wydatki na imp pomniejszony o eksp, płatności za czynniki prod.netto, płat.transferowych netto
P. jest stw.: mikroe.zajmuje się różnicami między rynkami, makroe.stara się wyjaśnić zmienne,które mikro.traktuje jako dane, kurs wal.to centa wal.kraj. wyrażona w wal.obcej
P. jest stw.: realna stopa% jest to stopa równoważąca popyt i podaż na Ryn.kap.
P. jest stw.:stopa% jest ogólnym wyrażeniem okreś.cene pieniądza, realna stopa% jest to stopa równoważąca popyt i podaż na rynku kap.
Prawdziwe jest stwierdzenie: przystąpienie do strefy e musi być poprz.ref, kurs wal. jest ceną waluty kraj.wyrażonej w wal.obcych.
Strat.bezpoś.celu inf.polega na: zob.banku centr.do utrzymania stab.poz.cen, publ.ogłaszanie średniotermin.celu inflacji, przeje,polityki pieniężnej, większ.odp.BC
Wg.szer.podejścia celem pol.pien.jest: Reg.wielkości obiegu pieniężnego, wytrzymywanie wartości pieniądza(niskiego poziomu infl), utrzymaniu kursu wal.na okreś.poziomie, równoważeniu bil.płat, oddziaływaniu na poz.zatrudnienia (wąskie pod.-utrzymanie wart.pieniądza(niska inf,stab.poziom)
Wielkość PKB obliczamy jako: wydatki na dobra i usługi różnych podm.gosp.
Zgodnie z kryt.fisk.:def.budżet. nie przekracza 3%PKB, dług pub.nie przekracza 60% PKB

ściąga =]